คนจำนวนมาก “คิดแล้วแต่ยังไม่ได้เริ่ม” หรือ “เริ่มแล้วแต่ทำไม่ตามแผน”
เชื่อว่าหลายคนคงจะเห็นด้วยกับประโยคดังกล่าว ในวันที่ไทยกำลังก้าวสู่ สังคมสูงวัยระดับสุดยอด (Super-aged Society) อย่างรวดเร็ว และในปี 2040 คนไทย 1 ใน 3 จะเป็นผู้สูงวัย แต่พฤติกรรมการวางแผนเกษียณยังน่าห่วง
ในงาน Life Fest 40+ วันที่ 17 ต.ค. 68 ได้พาเรามาสำรวจตัวเองไปพร้อม ๆ กันใน 5 ด้าน คือ Living+, Wealth+, Health+, Digital+ และ Mind+ ผ่าน AIS ACADEMY for THAIs ในภารกิจคิดเผื่อ ที่อยากชวนทุกคน “รู้ก่อน ดีกว่า”
40 Checklist #รู้ก่อนดีกว่า ไม่ต้องอายุ 40 ก็ควรเตรียมพร้อมเอาไว้!
1. จากสถิติธนาคารแห่งประเทศไทย ครัวเรือนเผชิญกับหลุมรายได้ในช่วงโควิด มีรายได้ไม่เพียงพอกับค่าใช้จ่ายเพิ่มขึ้น จึงต้องพึ่งพาการกู้ยืมเพื่อดำรงชีพ และเมื่อรายได้ฟื้นตัวกลับมาช้า ภาระหนี้จึงกลายเป็นปัญหาซ้ำเติม โดย 3 ปีย้อนหลัง รายได้โตปีละ 3% แต่รายจ่ายรวมภาระหนี้กลับโตปีละ 5%
2. การเงินเป็นเรื่องใหญ่ แต่ไม่ใช่เรื่องยาก ขยันไม่ฉลาด สิบชาติก็ไม่รวย และคนไทยเป็นหนี้เยอะ เป็นหนี้เร็ว เป็นหนี้นาน และคนไทยแก่ก่อนรวย และป่วยก่อนตาย
3. ถือหลัก “4 รู้” ให้ชัด คือ รู้จักตัวเอง / รู้จักพอ / รู้แล้วทำทันที / รู้แล้วทำต่อเนื่อง
4. จะจัดการเงินดี จัดการหนี้ได้ เริ่มต้นที่ไหน
- รู้สถานการณ์ปัจจุบัน
- รู้จุดหมายในอนาคต
- รู้หลักการ “จัดการเงิน จัดการหนี้”
5. ถ้าไม่จัดการการเงินตอนนี้ ปัญหาจะอยู่กับเรายาวนานมาก แถมคนไทยยังติดอันดับอายุยืนระดับโลกอีกต่างหาก
6. เราต้องสำรวจหนี้ของตัวเองทั้งหมดว่ามีกี่รายการ และสถานะหนี้ อยู่ในสัญญาณไหน ยังจ่ายได้ไหม หรือจ่ายไม่ได้เลย
7. ระวังช่วงอายุเสี่ยง NPL ผู้ที่เข้าสู่ “ภูเขาหนี้” มากที่สุดอยู่ช่วง 41–45 ปี
8. สถิติที่น่าสนใจของกลุ่มคนที่มีหนี้ (ตาย ครบ จบหนี้)
- คนอายุ 21 - 27 ปี โดยส่วนใหญ่มีสินเชื่อ Housing Loan / Auto Loan
- คนอายุ 33 ปี มีสินเชื่อรถยนตร์มากที่สุด
- คนอายุ 34 ปี มีสินเชื่อส่วนบุคคลมากที่สุด
- คนอายุ 43 ปี มีบัตรเครดิตมากที่สุด และสินเชื่อบ้านมากที่สุด
- คนอายุ 57 ปี สินเชื่อเพื่อการเกษตรมากที่สุด
9. ตั้งเป้าสุขภาพเพื่อ “ยืดอายุสุขภาพ” อายุขัยวันนี้ไปได้ถึง 80–90 ปี และอาจแตะ 100 ปี หากดูแลตนเองและเทคโนโลยีแพทย์ก้าวหน้า
10. เข้าใจ “ตัวกำหนดสุขภาพ” ทั้งเรื่องของพันธุกรรม/พฤตินิสัย/สังคมเศรษฐกิจ/สิ่งแวดล้อม/การเข้าถึงบริการสุขภาพ
11. กินอย่างระวัง เลี่ยง ultra processed food และน้ำตาลฟรุกโตส — ลดความเสี่ยงเบาหวาน อ้วน ความดัน หัวใจ
12. ออกกำลังกายสม่ำเสมอ ตั้งเป้าหมาย 150 นาที/สัปดาห์ และเน้นสร้างความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ
13. จัดสุขอนามัยการนอน อาทิ งดอาหารหนักก่อนนอน 3 ชม. / เลี่ยงบุหรี่–แอลกอฮอล์ / หยุดงานใช้สมาธิอย่างน้อย 1 ชม. / ลดการใช้จอ (blue light) / ปรับห้องให้น่านอน
14. ยึด “5 แนวทางสุขภาพ” เริ่มตั้งแต่การออกกำลังสม่ำเสมอ / นอนให้พอ / ทำกิจกรรมที่ดีต่อใจ–ใกล้ธรรมชาติ–สร้างความสัมพันธ์ / เปลี่ยนพฤติกรรมสำคัญกว่าแค่ track / ไตร่ตรองข้อมูลข่าวสารก่อนเชื่
15. ยอมรับความจริงว่าอายุสุขภาพจะสั้นลงถ้าไม่ดูแล จึงต้องทำให้ “สุขภาพ” และ “อายุ” เดินไปด้วยกัน
16. Sam Altman ผู้สร้าง ChatGPT ได้พูดไว้ว่า โดยส่วนใหญ่ คนอายุ 40+ ใช้ AI เป็นตัวแทนของ Google ส่วนคนที่อายุ 20-30 ใช้ AI เป็นที่ปรึกษาเรื่องส่วนตัว
17. มีเคสที่น่าสนใจเกี่ยวกับ MCMXCVIII โดยคุณยายท่านหนึ่ง search google ในปี 2016 ไว้ว่า pleasa translate these roman numerals MCMXCVIII thank you ซึ่งเป็นเรื่องใหม่ มีความสุภาพในการค้นหา จนเคสนี้ Google เองก็นำมาเป็นเคสที่น่าชื่นชม แต่ในยุคปัจจุบันเรากลับค้นหาคำนี้ง่ายขึ้น แค่พิมพ์มันก็จะตอบออกมาว่า MCMXCVIII = 1998 ซึ่งเป็นเลข arabic นั่นเอง
18. AI Can be wrong, Too! ดังนั้น AI ไม่ได้ถูกต้องไปซะทุกอย่าง มันก็ผิดได้ วิธีการคัดกรองข้อมูลสำคัญมาก การจะเชื่ออะไรสักอย่าง ควรคิดพิจารณามากขึ้น ในวันนี้อย่าเชื่อในสิ่งที่เห็นเพียงอย่างเดียว แต่อยากให้ลองคิดต่อ เอ๊ะสักหน่อย หรือหาข้อมูลเพิ่มเติม
19. มือถือเครื่องเดียวก็สร้างรายได้จริง และคอนเทนต์ครีเอเตอร์ทุกวัยเป็นได้ ถ้ามี “จุดเด่น–จุดต่าง” ชัดเจน
20. จังหวะที่ใช่ต้องมาคู่ความขยันสม่ำเสมอ ทำทุกวัน ทำอย่างสม่ำเสมอ แม้ในวันแรกจะยังไม่มีคนดู ไม่มีรายได้ แต่ทำอย่างสม่ำเสมอ และคอยปรับตัว จะต้องมีวันของเราแน่นอน
21. AI เดี๋ยวนี้ใช้งานประจำวันได้หลากหลาย อาทิ เลือกไฟลต์บิน / แต่งประโยคอีเมลงาน–ลาพักร้อน / ช่วยตอบคอมเมนต์ / แต่ง–ลบรูป / สร้างวิดีโอจากโจทย์ (prompt) / ทำเสียงหลายภาษา
22. พ่อมดติ๊กต๊อก เริ่มต้นจากมือถือแค่ 1 ตัว ก็สามารถทำคอนเทนต์ สร้างรายได้ได้แล้ว ดังนั้น เริ่มจากอุปกรณ์เท่าที่มีได้เลย
23. เข้าใจ 6 ทักษะของครีเอเตอร์ ได้แก่ การสื่อสาร / มองเห็นคอนเทนต์ / สร้างชิ้นงาน / เข้าใจตลาด / สร้าง Personal Branding / เข้าใจแพลตฟอร์ม
24. เทคนิคคลิปสั้น โดยพ่อมดติ๊กต๊อก คือ ถ่ายช้า ๆ ขยับกล้องน้อย ๆ แต่ใช้ “เทคนิคการตัดต่อที่รวดเร็ว” และฝึกถ่ายหลายระยะ
25. มีงานวิจัยจาก harvard ที่น่าสนใจ คนที่มีปลายทางมีความสุข คือคนที่มีความสัมพันธ์ที่ดีในชีวิต มี Social Connection ที่ดี ถ้าเรามีความสัมพันธ์ที่ดี ชีวิตสุขภาพใจเราจะดีขึ้น
26. คนที่มี Ikigai จะมีอายุได้ยาวนานขึ้น 7 ปี นั่นหมายถึงเราเห็นคุณค่าในชีวิต
27. ฝึกเป็น ‘นักขอบคุณ’ ตั้งแต่ขอบคุณผู้คน/ธรรมชาติ/เรื่องเล็ก ๆ ในชีวิตอย่างสม่ำเสมอ พลังคำขอบคุณทำให้หัวใจพองโตและนำไปสู่ความสุขกายใจ
28. ทำให้การขอบคุณเป็นกิจวัตร ตัวอย่างจากญี่ปุ่น คือมีพนักงานขอบคุณลูกค้าเวลา 10 โมงเช้า แม้ไม่ได้มาซื้อของ ก็ขอบคุณที่แวะมา
29. ยิ่งขอบคุณ…เราจะยิ่งได้ พลังขอบคุณมันยิ่งใหญ่มากกว่าที่คิด ดังนั้นคำขอบคุณไม่ได้มีแค่ความสัมมันธ์ที่ดีเท่านั้น แต่มันอาจจะสร้างคุณค่าของงานที่เราด้วยเช่นกัน
30. รู้จักตัวเองก่อนออกแบบบ้าน ทั้งเรื่องนิสัย/สิ่งที่ชอบ–ไม่ชอบจะเปลี่ยนตามวัย การยอมรับตัวเองช่วยให้ดีไซน์บ้าน “ตรงการใช้จริง” ในวัย 50+ มากขึ้น
31. การมีบ้านที่เหมาะกับวัยสำคัญมาก โดยเฉพาะการมีเงินที่เตรียมพร้อมไว้ ยิ่งรู้ก่อน ก็จะสามารถเปลี่ยนแปลงได้ก่อน ตัวอย่างเช่น หากเรามีบ้านที่มีคุณพ่อ คุณแม่ ที่อายุมาก วิธีคิดการลงทุนให้กับท่านสำคัญมาก อย่างการขยับขยายห้องให้โปร่งขึ้น, ปรับแสงต่าง ๆ ในบ้าน
32. เลิกพื้นต่างระดับ ใช้พื้นสม่ำเสมอ ลดจุดสะดุด–หกล้ม โดยเฉพาะบ้านที่มีผู้สูงอายุ
33. จัดห้องผู้สูงอายุไว้ชั้น 1 ถ้าบ้านเดิมอยู่ชั้น 2–3 ให้เตรียมพื้นที่ชั้นล่างเพื่อความสะดวกและปลอดภัย
34. ในกรณีที่จำเป็นต้องมีบ้าน 2-3 ชั้น สิ่งสำคัญที่ต้องคิดต่อมาคือ บันไดที่ดีไซน์ เพื่อผู้สูงอายุ หรือใครที่มีเงินมากหน่อย ก็สามารถทำลิฟต์ในบ้านได้
35. หน้าต่างที่รับแสงในบ้านก็สำคัญ ต้องคำนึงแม้กระทั่งแสงที่ตกกระทบมาจากทิศทางไหน หรือถ้าทิศนั้นมีแสงเข้าเยอะ เราทำสวน มีต้นไม้เพิ่มขึ้น เพื่อเป็นจุดรับแสงให้ต้นไม้ แต่ยังช่วยบังแดดให้เราได้เช่นกัน นี่คือสิ่งที่ต้องคิดมากขึ้นในวันที่เราแก่ตัว หรือมีผู้สูงอายุในบ้านเพิ่มขึ้น
36. เรื่องของสี ในการตกแต่งบ้านก็เป็นอีกส่วนที่ทำให้ความรู้สึก การมองเห็น ภายในบ้าน หากบ้านที่มีโทนสีเข้มจี๊ดจ๊าดจนเกินไป ก็อาจจะแสบตาเกิน เราสามารถหาสีธรรมชาติ หรือโทนไม้มาเบรคได้ หรือแม้กระทั่งสีเบจมาช่วยได้ เพื่อเลือกใช้ให้เหมาะสมในแต่ละคน
37. เผื่อระยะทางเดินรอบเตียง ~90 ซม. เพื่อการเคลื่อนย้ายกรณีฉุกเฉิน ให้คนข้างนอกสามารถหามรถเข็น หรือมาช่วยเหลือเราได้สะดวกขึ้น
38. รับรู้ความยากจนหลายมิติ (MPI) คือ ผู้สูงอายุที่ตกอยู่ในภาวะยากจนแบบหลายมิติประมาณ 80 ล้านคนทั่วโลก และด้านสุขภาพเป็นปัญหาหลักถึง 36.9% ของผู้สูงอายุที่อยู่ในภาวะยากจนหลายมิติ
39. รู้สถานะการออมเพื่อเกษียณ พบว่า คิด/วางแผนแล้วแต่ยังทำไม่ได้ 45.3%, คิด/วางแผนแล้วยังไม่เริ่ม 21.7%, ยังไม่คิด/วางแผน 19.8%, คิด/วางแผนและทำได้ตามแผน 13.2%
40. เฝ้าระวังเศรษฐกิจยามชรา พบว่ามากกว่า 40% ของผู้สูงอายุมีรายได้เดือนละไม่ถึง 50,000 บาท และ อายุ 50+ มีแนวโน้มเป็น “ลูกหลานพึ่งพิง”
ภารกิจคิดเผื่อ: จาก “จุดเริ่มต้นเล็กๆ” สู่ “การเติบโตอย่างยั่งยืน” ของสังคมไทย
AIS ACADEMY for THAIs เชื่อว่าองค์กรจะเติบโตได้เมื่อสังคมเติบโตไปด้วยกัน จึงขับเคลื่อนผ่าน อุ่นใจอาสา เพื่อเข้าไปช่วย “เรื่องสำคัญจริง” ของคนไทย ตั้งแต่บ้านอยู่ดี การเงินมั่นคง สุขภาพคุณภาพ การใช้ดิจิทัลอย่างฉลาด ไปจนถึงใจและความสัมพันธ์ที่แข็งแรง
ดูรายละเอียดข้อมูลเพิ่มเติมเกี่ยวกับภารกิจคิดเผื่อได้ที่
