สถานการณ์การแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่เกิดขึ้นในช่วงเกือบสองปีที่ผ่านมา ทำให้วิถีชีวิตของคนเราเปลี่ยนไปในแทบจะทุก ๆ ด้านของชีวิต
เริ่มตั้งแต่ การสวมหน้ากากอนามัยในที่สาธารณะ การล้างมือบ่อย ๆ รวมไปถึงการรักษาระยะห่างทางสังคม และเมื่อมีมาตรการล็อกดาวน์ทำให้เราต้องเริ่มปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการทำงานจากทำในออฟฟิศ มาเป็นทำที่บ้าน การจับจ่ายใช้สอยก็ต้องเปลี่ยนมาเป็นแบบออนไลน์เพื่อหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับผู้อื่น เราแทบไม่ได้ออกไปไหน ในช่วงแรกก็อาจจะยังมีความไม่ชินอยู่บ้าง แต่เมื่อเราต้องเจอสถานการณ์การล็อกดาวน์นี้หลายครั้งเข้าก็ทำให้เราเริ่มชินและบางคนถึงกับชอบพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปด้วยซ้ำ
แน่นอนว่ามาตรการต่าง ๆ ที่เกิดขึ้นอาจจะส่งผลในเรื่องของการควบคุมจำนวนการแพร่กระจายไวรัส แต่ก็ส่งผลกระทบให้กับสภาพเศรษฐกิจทั่วโลกพอสมควร การกลับมาเปิดประเทศอีกครั้งจึงเป็นสิ่งจำเป็น
แต่คำถามก็คือ เมื่อเปิดประเทศแล้ว พฤติกรรมต่าง ๆ ที่เราทำกันในช่วงล็อกดาวน์นั้นจะกลายมาเป็นนิสัยถาวรของเราหรือไม่
งานวิจัยจากต่างประเทศแสดงให้เห็นถึง 5 พฤติกรรมของผู้บริโภคที่เปลี่ยนไป คือ
- การหันมาใช้เครื่องมือดิจิตอลนั้นมีเพิ่มขึ้น เพราะเราไม่สามารถออกไปทำกิจกรรมต่าง ๆ ข้างนอกได้เหมือนแต่ก่อน ทำให้เราหันมาพึ่งพา ดิจิตอลแพลตฟอร์ม (Digital Platform) ไม่ว่าจะเป็นในด้านของการทำงาน การซื้อของ หรือการใช้ชีวิตปฏิสัมพันธ์กับผู้อื่น
- รูปแบบการเคลื่อนย้ายเปลี่ยนไป หลังจากการล็อกดาวน์ทำให้เราไม่ต้องเดินทางเพื่อไปประชุมอีกต่อไปแล้ว เราสามารถติดต่อพูดคุยงานกันผ่านทาง Virtual Conference ได้โดยไม่ต้องเสียเวลาไปกับการเดินทางนาน ๆ หรือรถติด
- พฤติกรรมการจับจ่ายใช้สอย เปลี่ยนมาเป็นรูปแบบออนไลน์มากขึ้น ช่องทางการซื้อของสำหรับผู้บริโภคก็มีหลากหลายมากขึ้นด้วย อารมณ์ที่อยากจะเดินห้างหายไป ต่อให้ได้ไปก็ไม่อยากอยู่ในห้างนาน การซื้อของผ่านออนไลน์ยังเปิดโอกาสให้ผู้บริโภคได้เปรียบเทียบราคา คุณภาพ และบริการก่อนตัดสินใจซื้อ ทำให้ Brand Loyalty ของผู้บริโภคลดลงตามไปด้วยอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้
- ผู้คนใส่ใจสุขอนามัยส่วนตัวมากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการสวมหน้ากากอนามัยเป็นประจำ การล้างมือบ่อยอย่างสม่ำเสมอ ฉีดแอลกอฮอล์สเปรย์ทุกการสัมผัสที่ทำได้ หรือแม้กระทั่งใส่ใจสุขภาพอาหารการกินเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันที่ดีให้กับร่างกายด้วย
- ความสัมพันธ์ระหว่างบุคลลเริ่มเปลี่ยนไป ไม่ว่าจะเป็นระหว่างเพื่อน หรือ คนใกล้ตัว ในช่วงที่เกิดโรคระบาดนี้ จำนวนตัวเลขคู่หย่าร้างเพิ่มขึ้น
ที่จริงแล้ว หากเราสังเกตพฤติกรรมที่เปลี่ยนไปทั้ง 5 ด้านนี้กลับมีส่วนที่เกี่ยวข้องกันอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่น เมื่อคนเราเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมไปหาเครื่องมือดิจิตอลมากขึ้น ก็ทำให้การเดินทางเพื่อไปประชุมหรือพบเจอเพื่อนสามารถทำได้เพียงปลายนิ้วมือ พฤติกรรมการบริโภคก็เช่นกันที่คนหันมาจับจ่ายใช้สอยออนไลน์มากขึ้นก็เพราะเราหันมาใช้ Digital Platform ต่าง ๆ มากขึ้นด้วย
แน่นอนว่าประสบการณ์ที่เราพบเจอในช่วงโรคระบาดนี้กำลังเปลี่ยนวิถีการดำรงชีวิตของเราไปไม่ทางใดก็ทางหนึ่ง แต่ไม่ว่าพฤติกรรมจะเปลี่ยนไปในทิศทางใด นักการตลาดและผู้ประกอบการก็ควรจะเข้าใจวิถีของผู้บริโภคให้ดี เพื่อที่จะคว้าโอกาสที่จะตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภคได้ถูกจุด ท่ามกลางวิกฤตโรคระบาดโควิด-19 นี้
