หลอด เป็นนวัตกรรมที่เกิดขึ้น แล้วเรามีความสงสัยว่ามันเกิดขึ้นมาทำไม ทำไมเราต้องใช้หลอด การกินน้ำมันยากขนาดนั้นเลยเหรอ? ทำไมเราไม่ยกแก้วขึ้นมากิน ? แล้วหลอดมันเกิดขึ้นมาได้อย่างไร?
คุณลองนึกภาพดูว่าคุณคิดค้นหลอดขึ้นมาได้ แล้วคุณอยากจะขายมันไปทั่วโลก คุณก็ต้องเดินไปเสนอนายทุน ว่าสิ่งนี้มันแก้ปัญหาอะไร เพื่อที่เราจะได้ไม่ยกแก้วให้เมื่อย ? จะได้ดูดน้ำกินเลย เอ๊ะ?! แล้วการยกแก้วดื่มนี่มันเป็นปัญหาจริง ๆ เหรอ
ช่วงหลัง ๆ มีคนรณรงค์ไม่ใช้หลอดพลาสติกกันอย่างกว้างขวาง รู้หรือไม่ว่าทุกวันนี้คนเราใช้หลอดประมาณ 500 ล้านชิ้นต่อวัน โดยมีการประเมินว่ามนุษย์คนหนึ่งใช้ 1.6 หลอดต่อวัน ก่อให้เกิดขยะพลาสติก ทำให้ในหลายประเทศเริ่มหันมาใช้หลอดกระดาษ แล้วหลอดมีต้นกำเนิดมาจากอะไร ?
หลอดเกิดขึ้นประมาณ 150 ปี มาแล้ว ในปี 1880 ผู้ชายคนหนึ่งชื่อ มาร์วิน เชสเตอร์สโตน เขากำลังเครื่องดื่มอยู่ที่วอชิงตัน ดีซี ระหว่างที่เขากำลัง”ดูด”น้ำอยู่นั้น เขาก็รู้สึกถึงเศษอะไรบางอย่างในปากของเขา เขาจึงคายออกมาและพบว่าสิ่งนั้นคือ เศษหลอดของเขานั้นเอง
นั่นแปลว่า หลอดนั้นมีมานานแล้ว โดยหลอดที่มาวินใช้ทำมาจากต้นข้าวไรย์ ซึ่งปัญหาของข้าวไรย์คือ เวลาคุณหลอดดูดเครื่องดื่มอะไรก็ตามมันจะมีกลิ่นหญ้าติดมา และเมื่อใช้ไปสักพักหลอดจะสึกหรอทำให้เกิดเศษปนไปกับเครื่องดื่ม ด้วยเหตุนี้เอง ทำให้มาร์วินคิดค้น ‘Modern Straw’
ตอนแรกมาวินใช้กระดาษมาม้วนแล้วใช้กาวติด ถึงแม้ว่ามันจะดีตรงที่ไม่มีกลิ่นหญ้าติดมาแล้ว แต่ปรากฎว่าปัญหาคือ กาวที่เขาใช้มันไม่ดีต่อการดูดน้ำ และการที่เขาใช้กระดาษเพียว ๆ พอดูดไปสักพักกระดาษก็มีการเปื่อยยุ่ยได้
ต่อมามาร์วินยังใช้กระดาษเหมือนเดิมแต่ครั้งนี้เขาเคลือบด้วยขี้ผึ้ง มีคุณสมบัติทำให้กระดาษอยู่ตัวและไม่เปียกน้ำ และสามารถใช้ได้นานกว่ากระดาษที่ติดกาว ซึ่งเขาได้จดสิทธิบัตร Modern Straw นี้ด้วย
แต่เมื่อเราลองคิดย้อนไปดี ๆ ถึงต้นกำเนิดของหลอด เราต้องย้อนกลับไป 5000 ปี ก่อนนานนี้ เนื่องจากมีการค้นพบตราประทับบนโลงศพของชาวสุเมเรียน โดยตราประทับเป็นรูปคนกำลังดูดน้ำจากไหผ่านอุปกรณ์อย่างหนึ่งที่มีลักษณะเป็นแท่งคล้าย ๆ หลอด ทำให้มีการเปิดโลงศพออกและพบว่ามีอุปกรณ์นี้จริงๆ เป็นหลอดที่ทำจากทองคำ นักโบราณคดีจึงเชื่อว่าชาวสุเมเรียนใช้หลอดตั้งแต่ยุคนั้น แล้วชาวสุเมเรียนใช้หลอดนี้เพื่ออะไร ?
ตามประวัติศาสตร์บอกว่าชาวสุเมเรียนใช้หลอดในการดื่มเบียร์เพื่อเลี่ยงเศษตะกอนที่เกิดจากการหมักเบียร์ ถัดมาชาวอาร์เจนตินาก็ใช้หลอดเช่นเดียวกันแต่เป็นหลอดที่ทำจากเหล็ก
กลับมาที่หลอดในปัจจุบัน ถ้าคุณสังเกตดี ๆ จะพบว่าหลอดนั้นมีสองลักษณะ คือ หลอดทรงกลม และหลอดแบบที่มีหยักที่สามารถหักเพื่อโค้งงอได้
หลังจากที่มาร์วิน เชสเตอร์สโตน คิดค้น Modern Straw ได้ ต่อจากนั้น 50 ปี ในปี 1930 มีผู้ชายที่ชื่อว่า โจเซฟ บี เฟรดแมน ระหว่างที่เขานั่งชมน้ำพุอยู่ เขาก็เห็นลูกสาวเขากำลังพยายามดูดมิลค์เชคจากหลอดกระดาษอย่างทุลักทุเล เพราะเด็กหญิงจะต้องพยายามเอียงแก้วเข้ามาหาตัว ดังนั้นโจเซฟจึงคิดว่าทำไมเราไม่ทำหลอดที่สามารถโน้มเข้าหาตัวเด็กได้ล่ะ
โจเซฟกลับไปที่ห้องทดหลอดของเขา เขาใช้น็อตที่มีเกลียวยัดเข้าไปในหลอดจนถึงจุดที่เขาคิดว่าเป็นจุดที่น่าจะงอได้ แล้วเขาก็ใช้ไหมขัดฟันพันเข้าไปรอบ ๆ ส่วนเกลียวของน็อต(ภายนอกหลอด)ทำให้เกิดเป็นรอยหยักที่หยอด และหลอดก็สามารถงอได้ในที่สุด
9 ปี ให้หลัง โจเซฟจึงไปสร้างบริษัทของตนเอง ชื่อว่า Flex-Straw Company เป็นบริษัทที่สร้างขึ้นมาเพื่อผลิตหลอดโดยเฉพาะ แล้วหลอดก็ถูกผลิตและขายอย่างเป็นทางการ 1 ปี หลังจากนั้น คือปี 1940
ทั้งนี้หลอดที่ผลิตขึ้นมานั้นไม่ได้ถูกขายสำหรับคนทั่วไป แต่ถูกใช้ในโรงพยาบาลเนื่องจากถ้าคนไข้ใช้หลอดที่งอได้ คนไข้ก็จะได้ไม่ต้องโยกตัว เอือมตัว หรือลุกขึ้นเพื่อดูดน้ำจากหลอด หลังจากนั้นหลอดถึงจะถูกสร้างจากพลาสติกและเป็นของสิ้นเปลืองมาจนถึงทุกวันนี้
ภาพจาก Meghan Rodgers on Unsplash
ฟัง EP. นี้แบบเต็ม ๆ ได้ที่: SOUNDCLOUD, PodBean
เรียบเรียงโดย ภัทราวดี ศรีชัย นักศึกษาเอกฟิล์มที่มักจะมองทุกเรื่องในชีวิตให้เป็นเรื่องตลก
