ถ้าพูดถึงบริการให้เช่าห้องพัก Airbnb เป็นหนึ่งในแพลตฟอร์มที่คนทั่วโลกรู้จักกันดี โดยมี Brian Chesky เป็นผู้ก่อตั้งและรับตำแหน่ง CEO บริหารดูแลมากว่า 11 ปี จากธุรกิจสตาร์ทอัพขนาดเล็กที่ปิ๊งไอเดียจากประกาศลงบนเว็บไซต์เปิดให้คนมาเช่าที่นอนเป่าลมพร้อมเลี้ยงอาหารมื้อเช้า จนกลายเป็นจุดเริ่มต้นของโมเดลธุรกิจให้เช่าห้องพักผ่านแพลต์ฟอร์ม Airbnb และกลายเป็นธุรกิจที่ประสบความสำเร็จและสร้างมูลค่าได้หลายพันล้านดอลลาร์ แต่เมื่อต้องเผชิญกับการระบาดครั้งใหญ่ของไวรัสโคโรน่ากลับสร้างปัญหาครั้งใหญ่ให้ Brian Chesky ต้องแบกรับ หรือนี่กำลังจะเป็นจุดจบของ Airbnb …?
Airbnb กำลังเผชิญอะไรอยู่?
สิ่งที่ Airbnb กำลังเผชิญในสถานการณ์การระบาดของไวรัสโคโรน่าคือ ยอดการจองห้องพักที่ลดลง สวนทางกับภาระหนี้สินที่เพิ่มขึ้น
จากข้อมูลของ AirDNA บริษัทวิเคราะห์การเช่าห้องพักออนไลน์พบว่า ยอดการจองห้องพักของ Airbnb ลดลง 85% มีอัตราการยกเลิกการจองถึง 95% และพบว่ารายได้ที่ได้จากการจองห้องพักผ่านแพลตฟอร์มของ Airbnb ลดลงถึง 25% เมื่อเทียบกับรายได้ต่อปีที่มีประมาณ 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ซึ่งไม่มีทีท่าว่าจะดีขึ้น ตราบใดที่เหตุการณ์ยังคงวิกฤติและเมืองต่าง ๆ ยังคงล็อกดาวน์
ถึงแม้ก่อนการระบาดของไวรัสโคโรน่า Airbnb ก็พยายามดิ้นรนที่จะสร้างกำไรให้บริษัท แต่กลับกลายเป็นว่าบริษัทต้องสูญเสียกว่า 674 ล้านเหรียญสหรัฐในปีที่แล้ว เนื่องจากต้นทุนที่เพิ่มสูงขึ้น กลายเป็นว่ามูลค่าบริษัทที่เคยมีอยู่ระหว่าง 50-70 พันล้านเหรียญสหรัฐ แต่ปัจจุบันลดลงมากว่าครึ่งราว 30 พันล้านเหรียญสหรัฐ
ที่มากกว่านั้นคือ นอกจาก Airbnb สูญเสียทางด้านรายได้แล้ว ยังต้องมาประสบกับปัญหาตลาดที่หยุดนิ่งเนื่องจากวิกฤติไวรัสโคโรน่า ตามข้อมูลของ GlobalData วิเคราะห์ว่า Airbnb อาจสูญเสียผู้ปล่อยเช่าระดับคุณภาพไปผลจากการระบาดของไวรัสโคโรน่า …เพราะอะไร?
เบื้องหลังโมเดลธุรกิจกับวิกฤติจากไวรัสโคโรน่าที่ Airbnb ต้องเจอ
หากเราจะเข้าใจวิกฤติของ Airbnb ในครั้งนี้ได้ ต้องทำความเข้าใจกับโมเดลธุรกิจนี้ก่อน ถึงแม้ Airbnb จะยืนยันว่า ผู้ปล่อยเช่าที่อยู่ในแพลตฟอร์มของเขานั้น คือผู้ปล่อยเช่าที่แบ่งพื้นที่บ้านหรือห้องพักให้คนอื่นเช่าจริงๆ แต่ในความเป็นจริงแล้วกลับไม่ใช่อย่างนั้น
Airbnb ไม่ใช่แค่บริษัทที่เป็นตัวกลางที่เปิดให้เช่าที่พักสำหรับในช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์เท่านั้น แต่ Airbnb เป็นเครือข่ายที่ให้บริการห้องพักที่ใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งมีรายชื่อห้องพักอยู่ในระบบมากว่า 7 ล้านรายชื่อ และมีจำนวนห้องพักที่มากกว่าโรงแรม 10 อันดับแรกรวมกันด้วยซ้ำ
ข้อมูลจาก AirDNA พบว่า จาก 1.1 ล้านรายการห้องพักที่ให้เช่าในสหรัฐฯ ที่อยู่บน Airbnb นั้น มีอยู่จำนวน 600,000 รายการที่มาจากผู้ปล่อยเช่าคนเดียวกัน โดยในรายชื่อเหล่านี้หลายแห่งเป็นอสังหาริมทรัพย์ที่ให้เช่าโดยบริษัทหรือบุคคล ซึ่งพวกเขาสามารถทำรายได้ในอัตราที่สูงขึ้นอย่างมากเมื่อเปิดให้เช่าผ่าน Airbnb, Booking.com และแพลตฟอร์มออนไลน์อื่น ๆ
เช่นเดียวกับในลอนดอน ช่วงเดือนมีนาคมที่ผ่านมา มีรายการห้องพักให้เช่ามากกว่า 87,000 รายการ ซึ่งในจำนวนนี้มีอยู่ประมาณ 43,112 รายการ ที่ถูกลงทะเบียนโดยผู้ปล่อยเช่าที่มีห้องพักอื่น ๆ ในระบบนี้อีกอย่างน้อย 1 รายการ
จากกราฟเราจะเห็นได้ว่า ผู้ปล่อยเช่า 1 คน มีห้องพักให้เช่าไม่ต่ำกว่า 2 รายการขึ้นไป โดยพื้นที่บางส่วนก็เป็นห้องแยกในอพาร์ทเมนต์เดียวกัน หรือหลายอพาร์ทเมนต์แต่ในอาคารเดียวกัน หรือจะเป็นโรงแรมที่กระจายอยู่เป็นสิบ ๆ แห่งทั่วเมือง
เรียกได้ว่าเป็นโมเดลธุรกิจที่หลายคนหวังเก็งกำไรจากการปล่อยให้เช่าห้อง ด้วยการเช่าเจ้าของเดิมมา และปล่อยเช่าอีกต่อ แต่หลังจากการเกิดโรคระบาดในครั้งนี้ ทำให้ผู้ที่หวังเก็งกำไรทั้งหลายต้องปวดหัวกันไปตามๆ กัน เมื่อในตอนนี้รายได้ที่จะได้จากการปล่อยเช่าก็ไม่มี ในขณะที่ตัวเองก็ต้องจ่ายค่าเช่าเหมือนเดิม
มิหนำซ้ำความโกรธเคืองของผู้ปล่อยเช่ายิ่งเพิ่มมากขึ้น เมื่อ Airbnb ประกาศอนุญาตให้แขกยกเลิกการจองห้องพักที่จะเช็กอินระหว่างวันที่ 14 มีนาคม – 31 พฤษาคม ได้โดยไม่ต้องเสียค่าปรับ จึงทำให้รายได้ที่ผู้ปล่อยเช่าจะได้รับกลับมลายหายไป และผลกระทบหนักก็ไปตกอยู่กับบรรดาผู้ปล่อยเช่าที่หวังเก็งกำไรที่ต้องประสบปัญหาการเงินครั้งใหญ่
จากข้อมูล GlobalData มีจำนวนผู้ปล่อยเช่าหลายรายที่กำลังลบชื่อพวกเขาออกจาก Airbnb และย้ายไปแพลต์ฟอร์มอื่น แม้อาจจะได้กำไรน้อยกว่า แต่มีความน่าเชื่อถือมากกว่า เช่น แพลตฟอร์มของ Homads ที่มีผู้เข้าชมเว็บไซต์เพิ่มขึ้น 500% ต่อเดือน เช่นเดัยวกับ Kopa ที่มีผู้ปล่อยเช่าเข้ามาร่วมบนแพลตฟอร์มมากขึ้นเป็น 10 เท่า
จากเหตุการณ์นี้บรรดาผู้ปล่อยเช่าได้มีการเรียกร้องให้ Airbnb ช่วยเหลือเยียวยากับการยกเลิกจองห้องพักเป็นจำนวนเงินกว่า 250 ล้านเหรียญสหรัฐ ทำให้ Airbnb ต้องระดมทุนครั้งใหญ่เป็นจำนวน 1 พันล้านเหรียญสหรัฐ และมีหนี้ขึ้นมาอีกก้อนโต
Airbnb กับบทเรียนจากวิกฤตไวรัสโคโรน่า
จากการระบาดของไวรัสโคโรน่าส่งผลกระทบอย่างรวดเร็วกับหลายบริษัท ไม่เว้นแม้กระทั่ง Airbnb เห็นได้ชัดเจนว่าผลกระทบจากการบังคับล็อกดาวน์พื้นที่ทำให้ Airbnb ได้รบความเสียหายมากขนาดไหน นี่อาจจะเป็นบทเรียนที่ Airbnb ได้เรียนรู้ว่าควรจะดำเนินการตรวจสอบผู้ปล่อยเช่าที่อยู่บนแพลตฟอร์ม ให้ชัดเจน นำเสนอข้อมูลที่ถูกต้อง และสื่อสัตย์ รวมทั้งเป็นบทเรียนสำคัญสำหรับผู้ที่ต้องการเก็งกำไรด้วยว่าสิ่งที่ไม่คาดคิดมักเกิดขึ้นได้
ท่ามกลางความวุ่นวายจากผู้ปล่อยเช่าหลายรายที่ถอนตัวออกไป ก็อาจจะมีสิ่งดีที่ซ่อนอยู่ เป็นโอกาสที่ดีที่ Airbnb จะกลับมาสู่การเป็นแพลตฟอร์มให้เช่าห้องพักที่มาจากเจ้าของบ้านตัวจริงและผู้พักก็ได้ทั้งที่พักดีๆ และประสบการณ์ที่ดีกลับไป
เรื่อง : ดวงพร วิริยา
ภาพ : สุธาทิพย์ อุปสุข
อ้างอิง : wired.co.uk/article/airbnb-coronavirus-losses
บทความอื่นที่คุณอาจสนใจ
- Subscription Economy โมเดลธุรกิจที่ตอบโจทย์ชีวิตของคนรุ่นใหม่
- แล้วอุตสาหกรรมท่องเที่ยวจะทำอย่างไรต่อไป? กับวันที่ต้องเผชิญกับความล่มสลายจากโควิด-19
- ทำไม TikTok จึงกลายเป็นสมรภูมิแห่งไอเดียที่สนุกได้อย่างไม่มีอะไรกั้น
