ครั้งหนึ่งการเป็น Specialist อาจเป็นทุกสิ่งทุกอย่าง และบรรดา Generalist หรือที่หลายคนอาจเรียกว่า ‘เป็ด’ นั้น พากันถูกมองข้าม แต่อนาคตหลังจากนี้อาจไม่ได้เป็นแบบนั้นอีกต่อไปแล้ว…
หลายคนน่าจะเคยได้ยินคำพูดที่ว่าการรู้อะไรสักอย่างให้เชี่ยวชาญจะทำให้เราเติบโตในหน้าที่การงานได้เร็วกว่า และยังทำให้รายได้ของเราเติบโตเร็วกว่าด้วย ขณะที่การรู้หลายๆ อย่างกลับเป็นสิ่งที่หลายคนมองข้าม และไม่ถูกมองเห็นคุณค่าเท่าไหร่นัก
ทว่าอนาคตนั้นกำลังจะแตกต่างไปจากอดีตที่ผ่านมาอย่างสิ้นเชิง เพราะการรู้กว้าง มีแนวโน้มที่จะมีความสำคัญเทียบเท่ากับการรู้ลึกและการมีความเชี่ยวชาญเฉพาะเรื่อง
ด้วยเทคโนโลยีที่ก้าวหน้าอย่างรวดเร็ว ผสานเข้ากับความไม่แน่นอนของโลกใบนี้ที่เพิ่มขึ้นเรื่อยๆ ทำให้ตรรกะความคิดด้านการทำงานที่เคยสำคัญในอดีตนั้นเปลี่ยนแปลงไป แต่ปรัชญาและความรู้ที่อยู่ล้อมรอบการพัฒนาทักษะการทำงานต่างๆ กำลังจะเป็นสิ่งเดียวที่จะไม่แปรผันตามกัน
‘อนาคตจะตกเป็นของ Generalist’ ?
ศักยภาพการทำงานในอดีตไม่ใช่สิ่งที่จะมาการันตีผลลัพธ์ในอนาคตได้ และมันถึงเวลาที่เราจะมาลองคิดเรื่องนี้ใหม่ให้ลึกซึ้งกว่าเดิมแล้ว เพราะการให้น้ำหนักระหว่างความรู้ลึกกับความรู้กว้างนั้นกำลังจะทิ้งหากกันไปเรื่อยๆ
เคยมีประโยคในภาษาอังกฤษที่ถูกหยิบยกมาพูดบ่อยๆ ว่า “สำหรับคนที่มีค้อน ทุกๆ อย่างก็ดูเหมือนตะปูไปหมด” กลับกันในปัจจุบันหากคนคนนั้นมีทั้งค้อน มีทั้งสว่าน และมีทั้งประแจ? เขาคนนี้น่าจะซ่อมและแก้ปัญหาต่างๆ ได้หลายอย่างมากกว่าคนที่มีแค่ค้อนหรือเปล่า?
นี่ไม่ใช่การบอกว่าการรู้ลึกหรือเชี่ยวชาญในสิ่งใดสิ่งหนึ่งนั้นไร้ค่า แต่เราเพียงต้องการจะบอกว่าโลกใบนี้กำลังเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว จนทำให้ผู้คนที่มีความสามารถหลายอย่างหรือทักษะที่หลากหลายนั้นจะสามารถมองหาหนทางในความไม่แน่นอนได้ดีกว่า ‘คนที่รู้เฉพาะแค่อย่างใดอย่างหนึ่ง’ เพราะในการทำสิ่งต่างๆ ให้สำเร็จได้บนโลกปัจจุบัน เราจำเป็นจะต้องคล่องแคล่ว ว่องไว และมีความยืดหยุ่นด้วย
‘แล้วการเป็น Generalist คือแบบไหน’?
ก่อนอื่น เราอาจต้องถอยห่างออกมาเพื่อมองภาพกว้างของสิ่งใดก็ตามที่เรากำลังใคร่ครวญอย่างเป็นจริงเป็นจังอยู่ เพราะทุกวันนี้ไม่ว่าเราจะทำงานอะไร การศึกษาข้อมูลและใส่ใจกับเนื้อหาทั้งหมดที่รายล้อม ไม่ใช่สนใจแค่เนื้อหาเฉพาะที่เกี่ยวข้องกับเนื้องานของเรา ถือเป็นสิ่งที่สำคัญ ตัวอย่างเช่น ถ้าคุณกำลังทำงานในแวดวงของพลังงาน การศึกษาเกี่ยวกับผลกระทบของพลังงานที่มีต่อภาคการค้าปลีกก็อาจเป็นเรื่องสำคัญด้วยเช่นกัน หรือถ้าคุณเป็นนักการเงิน การลองศึกษาเรื่องของการตลาดเอาไว้บ้างก็จะเป็นประโยชน์กับการทำงานในอนาคต การลองคิดให้กว้างกว่าสิ่งที่คุณเคยทำมาตลอดจะทำให้คุณรู้อะไรที่จำเป็นต่องานในอนาคตได้แน่นอน
‘ทำไม Generalist ถึงประสบความสำเร็จในการทำงาน’?
บริษัทที่มองไปยังอนาคตนั้น มักมองหาคนที่มีประสบการณ์หลากหลาย หรือคนที่ทำได้หลายอย่างเพื่อมาร่วมงาน ซึ่งเรื่องนี้สำคัญมากกับบริษัทยักษ์ใหญ่อย่าง Google ซึ่งเราอาจยกตัวอย่างให้เห็นภาพเช่น ถ้า Google จ้างคนที่มีความสามารถหลากหลายเข้ามาแล้ว ในอนาคตพนักงานคนนั้นก็สามารถย้ายทีมได้ และสามารถย้ายตำแหน่งได้โดยไม่มีปัญหา เพราะว่าเขาทำได้หลายอย่าง
ซึ่ง Lisa Stern Hayes หนึ่งใน Recruiters อันดับต้นๆ ของ Google เคยบอกไว้ว่า Google นั้นให้คุณค่ากับนักแก้ปัญหา ผู้ซึ่งมี “general cognitive ability” หรือความสามารถในการทำงานต่างๆ มากกว่าคนที่มีความรู้เฉพาะในหน้าที่ของตัวเอง
และเธอบอกว่า “คิดดูสิว่า Google พัฒนาได้เร็วแค่ไหน ถ้าคุณแค่จ้างใครสักคนเพื่อมาทำหน้าที่เฉพาะ แต่แล้วบริษัทกลับจำเป็นต้องเปลี่ยนแปลง เราก็ต้องการสร้างความมั่นใจให้พนักงานได้ว่า เขาจะได้ทำงานอื่นๆ ของบริษัทแห่งนี้ต่อไปได้อย่างแน่นอน เลยเป็นเหตุผลว่าทำไมเราต้องจ้าง generalist ที่ชาญฉลาด”
แต่ถ้าคุณเพิ่งจะเข้าสู่วงการการทำงาน สิ่งที่อยากแนะนำก็คือการจัดการอาชีพของคุณเพื่อให้ได้ประสบการณ์หลากหลายที่ใช้งานได้ ซึ่งศักยภาพด้านคิดวิเคราะห์ เช่น การคิดอย่างมีหลักเหตุผล ที่คุณสามารถพัฒนาได้ตลอดเวลาจะทำให้คุณอยู่เหนือคู่แข่งคนอื่นที่มีเพียงทักษะเฉพาะของตัวเอง
ที่มาของข้อมูล – Harvard lecturer: ‘No specific skill will get you ahead in the future’—but this ‘way of thinking’ will
เรื่อง: ป่าน – อดามาส
Content Creator ผู้ชอบงานเขียนมากกว่าทุกสิ่ง และชอบตั้งคำถามเกี่ยวกับชีวิตที่หาคำตอบไม่ค่อยเจอ
