รู้ก่อนดีกว่า! ประเทศไทยกําลังจะเข้าสู่ยุคสังคมสูงวัยระดับสุดยอด (Super Aged Society)
เวลาพูดถึง “สังคมสูงวัย” จริง ๆ แล้วไม่ได้มีแค่แบบเดียว แต่แบ่งเป็น 3 ระดับตามอัตราส่วนของผู้สูงอายุเทียบกับประชากรท้ังหมดดังนี้
สังคมสูงวัย (Aged Society)
เมื่อประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากกว่า 10% ของทั้งประเทศ
สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ (Complete Aged Society)
เมื่อประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากกว่า 20% ของทั้งประเทศ
สังคมสูงวัยระดับสุดยอด (Super Aged Society)
ขั้นสุดท้าย เมื่อผู้สูงอายุมีอัตราส่วนเกิน 28% ของประชากรทั้งหมด
ตามรายงานการสํารวจผู้สูงอายุของ สํานักงานสถิติแห่งชาติปี 2567 ปัจจุบันประเทศไทยมีผู้สูงอายุ (60 ปีขึ้นไป) มากกว่า 20% ของประชากรทั้งประเทศ
นั่นหมายความว่าเราเข้าสู่สังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ (Complete Aged Society) แล้วเรียบร้อย แต่เส้นทางยังไม่หยุดแค่นี้เพราะตามการคาดการณ์ของ สํานักงานสถิติแห่งชาติ และกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ระบุว่าอีกไม่ถึง 10 ปี (พ.ศ. 2574) สัดส่วนผู้สูงอายุของไทยจะพุ่งถึง 28% ของประชากรทั้งหมด และเราจะกลายเป็น สังคมสูงวัยระดับสุดยอด (Super Aged Society) อย่างเต็มตัว
อาจจะมองได้ว่าเป็นข่าวดีที่เรากําลังจะเข้าสู่สังคมสูงวัยระดับสุดยอด (Super Aged Society) เพราะสะท้อนว่าคนไทยมีอายุยืนยาวขึ้น แต่…ถ้ามองให้ละเอียดแล้วจะพบว่าแม้อายุยืนขึ้นแต่คุณภาพชีวิตกลับลดลง
แรงงานหายไป ภาระเพิ่มขึ้น
ทุกวันนี้อัตราส่วนเกื้อหนุนของไทยเหลือเพียง 3.2 คน หรือ ประชากรวัยทํางานประมาณ 3 คน ให้การเกื้อหนุนผู้สูงอายุ 1 คน และแนวโน้มจะลดลงเรื่อย ๆ
สุขภาพที่ไม่แข็งแรงแม้อายุยืน
ผู้สูงอายุไทยกว่า 10% มีปัญหาขึ้นลงบันได หรือ กลั้นปัสสาวะไม่ได้และในกลุ่มวัย 80 ปีขึ้นไป มีถึง 24% ที่ต้องการผู้ดูแลใกล้ชิด แต่ 4% ไม่มีผู้ดูแลเลย
ครอบครัวเปลี่ยน ผู้สูงอายุอยู่ลำพังมากขึ้น
ปัจจุบันผู้สูงอายุอยู่ลำพังมากขึ้น ปัจจุบันผู้สูงอายุไทย 12.9% อยู่คนเดียว และ 22.6% อยูกับคู่สมรสเท่านั้น เกือบ 4 ใน 10 ของผู้สูงอายุไม่มีลูกหลานอยูด้วย
การเงินเปราะบาง
แม้อายุเกิน 60 แล้ว แต่ผู้สูงอายุไทย 34% ยังต้องทํางานต่อ เหตุผลหลักคือยังแข็งแรง (51.5%) และต้องหารายได้เลี้ยงตนเอง (43.5%) แหล่งรายได้หลักยังมาจากบุตร (35.7%) และการทํางาน (33.9%)
ทั้งหมดนี้คือภาพที่ตอกยํ้าว่า “Super Aged Society” ไม่ได้หมายถึงการมีอายุยืนอย่างมีคุณภาพ แต่คือสังคมที่กำลังเผชิญความท้าทายครั้งใหญ่ ทั้งด้านเศรษฐกิจ, ครอบครัว, สุขภาพ และคุณภาพชีวิตของคนทุกวัย โดยสรุปออกมาได้เป็น 5 เทรนด์ดังนี้
5 เทรนด์ร่วมสมัยที่บอกว่าการมีอายุยืน… ไม่ง่าย
1. Sandwich Generation - รุ่นที่เป็นทั้งลูก และพ่อแม่ในเวลาเดียวกัน
นี่คือชีวิตจริงของคนวัยทํางานยุคนี้ต้องรับบท “ลูก” คอยส่งเสียดูแลพ่อแม่สูงวัย ขณะเดียวกันก็เป็น “พ่อแม่” ที่ต้องเลี้ยงดูลูกไปพร้อมกัน ซึ่งรายได้หลักของผู้สูงอายุไทยยังคงมาจากบุตรถึง 35.7% ชี้ว่าคนวัย 40+ จึงต้องรับภาระสองด้านพร้อมกัน ซึ่งนอกจากภาระทางการเงินแล้ว ผลกระทบหนักที่ไม่แพ้กันคือภาระทางจิตใจ จากความเครียดสะสม ความรู้สึกหมดแรง รู้สึกไม่มีเวลา และ ไม่ได้เตรียมพร้อมสําหรับชีวิตตัวเอง นําไปสู่ปัญหา หมดความภาคภูมิใจในตัวเอง และ เป็นรุ่นที่เสี่ยง Burnout มากที่สุด
2. Longer(Life), Not Stronger - อายุยืนแต่ร่างกายไม่แข็งแรง
การมีชีวิตยืนยาวแต่ไม่การันตีคุณภาพชีวิต ผู้สูงอายุไทยกว่า 10% มีปัญหาขึ้นลงบันไดหรือกลั้นปัสสาวะไม่ได้และในกลุ่มวัย 80 ปีขึ้นไป 24% ต้องการผู้ดูแลใกล้ชิด ขณะที่ 4% ไม่มีผู้ดูแลเลย การมีอายุยืนจึงอาจหมายถึงการสูญเสียอิสระที่เคยมีถ้าไม่สามารถรักษาสุขภาพร่างกายให้พร้อมทําสิ่งที่อยากทําได้
3. Dept life crisis - เกษียณแต่ยังไม่หยุดทํางาน
ผู้สูงอายุไทยกว่า 34% ยังต้องทํางานต่อ แม้จะเลยวัยเกษียณไปแล้ว ส่วนใหญ่เพราะต้องหารายได้เลี้ยงตนเอง (43.5%) และบางส่วนให้เหตุผลว่ายังมีแรงทํางาน (51.5%) ขณะที่รายได้หลักยังมาจากบุตร (35.7%) และการทํางาน (33.9%) ข้อมูลนี้สะท้อนให้เห็นว่า เกษียณในไทยจึงไม่ใช่การพักแต่คือการ “ทํางานต่อเพราะจําเป็น” หรือความไม่พร้อมทางการเงิน
4. The Unsteady Era Led by AI - ความมั่นคงที่ไม่มั่นคง
โลกการทํางานวันนี้เปลี่ยนเร็วกว่าที่เคยคาดคิด เมื่อ AI เข้ามาแทนแรงงานจํานวนมาก และเร่งให้เกิดวัฒนธรรม early retirement ถึงจากเดิมเคยที่วัยประมาณ 60 แต่ตอนนี้ขยับมาถึงคนวัย 45+ ที่สามารถออกจากงานก่อนกําหนดได้ ทั้งหมดนี้สวนทางกับความจริงที่ว่า รายได้หลักของผู้สูงอายุไทยยังคงพึ่งพาการทํางานถึง 33.9% อยู่ ดังน้ันเมื่ออนาคตของงานไมแน่นอนความมั่นคงของงานไม่สามารถรับประกันรายได้บ้ันปลายได้อีกต่อไป เราจึงต้องยอมรับความจริงว่า… ในยุคนี้ความมั่นคงคือสิ่งที่ไมมั่นคงที่สุด
5. Home, Not Sweet Home - บ้านและเมืองที่ไม่ตอบโจทย์การแก่ตัว
ประเทศไทยมีขนาดของครอบครัวเล็กลง ในขณะที่ ผู้สูงอายุไทย 12.9% อยู่ลําพัง และ 22.6% อยู่กับคู่สมรสเท่าน้ัน จะเห็นได้ว่า เกือบ 4 ใน 10 ของผู้สูงวัย “ไม่มีลูกหลานอยู่ด้วย” บ้านที่ไร้ราวจับ, ห้องนํ้าที่ไม่ปลอดภัย หรือระบบขนส่งที่ไม่เป็นมิตร ล้วนเป็นกับดักที่ทําให้การอยู่คนเดียวในบ้ันปลายชีวิตเต็มไปด้วยความเสี่ยง ทั้งหมดนี้คือ 5 เทรนด์ร่วมสมัยที่บอกว่าการมีอายุยืน…ไม่ง่าย หรือพูดได้ว่า “การอายุยืน” อาจไม่ใช่คําตอบ หากเราไม่เตรียมพร้อมเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี
That’s why we redefine “life” นี่เป็นเหตุผลที่เราต้องมานิยามคําว่า “ชีวิต” กันใหม่
เพราะ “ชีวิตที่ดี” ไม่ได้หมายถึงการมีอายุยืน หรือประสบความสําเร็จในบางแง่มุมเพียงอย่างเดียว แต่คือ “ชีวิตที่เป็นอิสระ” อิสระที่จะเลือกเส้นทาง อิสระที่จะทําสิ่งที่รัก อิสระที่จะจัดการเวลา, การเงิน, สุขภาพ และใจของตัวเองได้โดยไม่ถูกพันธนาการด้วยกรอบอายุหรือข้อจํากัดใด ๆ
ในมุมมองแบบเดิม คําว่า “เกษียณ” มักถูกผูกกับการหยุดทํางานเมื่ออายุ 60 แต่วันนี้เราขอนิยามใหม่ว่า “เกษียณ” คือการเข้าสู่บทใหม่ (Next Chapter) ของชีวิต ที่ไม่จํากัดด้วยตัวเลขวัยอีกต่อไป สําหรับบางคนอาจเป็นการได้หยุดเพื่อใช้เวลากับครอบครัว บางคนคือการได้ทุ่มเทให้สิ่งที่รัก หรือบางคนคือการได้กลับมาเป็นอิสระจากภาระทั้งหลาย และทั้งหมดนี้สามารถเกิดขึ้นได้ในทุกวัย หากคุณเตรียมตัวพร้อม
นิยามใหม่ของคําว่า “ชีวิตที่เป็นอิสระ”
“ชีวิตที่ดีคือชีวิตเป็นมีอิสระ” อิสระที่เกิดจากการเตรียมตัวให้พร้อมสําหรับ Next Chapter ได้ทุกเมื่อที่คุณเลือก ไม่ต้องรอถึงวัยใดวัยหนึ่ง แต่สามารถเริ่มต้นได้ทันทีที่คุณพร้อม และใช้ชีวิตบทน้ันอย่างอิสระ มีความสุข และเต็มไปด้วยความหมาย และนี่จึงกลายมาเป็นที่มาของงาน Life Fest 40+ “รู้ก่อน ดีกว่า” เทศกาลที่จะพาทุกคน ทุกวัย มาค้นหาความรู้และแรงบันดาลใจ เพื่อเตรียมพร้อมสําหรับชีวิตที่เป็นอิสระของตัวเอง ผ่านความรู้ใน 5 มิติสําคัญ
- Wealth - วางแผนการเงิน ปลดหนี้และสร้างความมั่นคงระยะยาว
- Health - ดูแลสุขภาพกายแบบองค์รวม
- Mind - เติมสุขภาพใจ สร้างสมดุลชีวิต
- Living - ปรับไลฟ์สไตล์และที่อยู่อาศัยเพื่อคุณภาพชีวิตที่ดี
- Digital - ก้าวทันเทคโนโลยีและใช้เครื่องมือดิจิทัลอย่างปลอดภัย
Highlights เกี่ยวกับงาน Life Fest 40+ รู้ก่อนดีกว่า
- 20 เวทีเสวนา “รู้ก่อน ยังทัน” เวทีแชร์ความรู้และเวิร์คช็อปที่ลงมือทำได้ทันที จากเหล่าผู้เชี่ยวชาญในด้านต่างๆ เช่น สราวุธ เฮ้งสวัสดิ์ (เอ๋ นิ้วกลม) , แชมป์ ทีปกร วุฒิพิทยามงคล, โตมร ศุขปรีชา, จักรพงษ์ เมษพันธุ์ (โค้ชหนุ่ม Money Coach) , ดร.อัจฉรา โยมสินธุ์, ดร.วิทย์ สิทธิเวคิน, ภานุเดช วัฒนสุชาติ, ศิลา พีรวัฑฒึก (พ่อมดติ๊กต๊อก) , ศรัณย์ แบ่งกุศลจิต (การตลาดการเตลิด) , อนุสร ตันเจริญ (ลุงอ้วน กินกะเที่ยว) , สุรชัย พุฒิกุลางกูร และอีกมากมาย
- พบก่อนดีกว่า 40 บูธสินค้าและบริการที่ตอบโจทย์โซลูชันชีวิตทั้ง 5 ด้าน
- กินก่อนดีกว่า โซน 14 ร้านอาหารเปลี่ยนชีวิต ที่มีไอเดียกินดี อร่อย และ ยั่งยืน
- Life Exhibition ทดสอบ-เรียนรู้-เปลี่ยนแปลงชีวิตไปด้วยกัน
- กิจกรรม AIS ACADEMY for THAIs เวทีพัฒนาการเรียนรู้และทักษะดิจิทัลเพื่อเตรียมความพร้อมก้าวสู่วัยอิสระ
- JUMP THAILAND Hackathon 2025 เวทีค้นหาสุดยอดนวัตกรรมที่ Jump ชีวิตของผู้สูงอายุ และ คนพิการให้ดีขึ้นยิ่งกว่าเดิม
- เสวนา Life Hack 40+ รู้ก่อน ยังทัน ตอบโจทย์การใช้ชีวิต ครบ 5 มิติของชีวิต
- Real Case มือถือเปลี่ยนชีวิต และการแก้หนี้จากผู้มีประสบการณ์ชื่อดัง
- กิจกรรมสุดพิเศษมากมายที่บูธ AIS ACADEMY for THAIs”
งาน Life Fest 40+ รู้ก่อนดีกว่า
จะจัดขึ้นในวันที่ 17–19 ตุลาคม 2568
เวลา 10.30–20.00 น.
ณ centralwOrld PULSE ชั้น 7 ศูนย์การค้าเซ็นทรัลเวิลด์
งานนี้เข้าฟรี ไม่มีค่าใช้จ่าย
ติดตามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ เพจ Life Fest
เรียบเรียง: กิตติภพ ปานล้ำเลิศ
