วันนี้เราอยู่กันที่งาน The Secret Sauce Summit 2023 ในหัวข้อ The Secret Ingredients สูตรลับ iberry group ขยายอาณาจักร 1 พันล้าน โดย คุณอัจฉรา บุรารักษ์ หรือคุณปลา iberry เป็นผู้ก่อตั้ง และ Creative Director ไอเบอรี่ กรุ๊ป จำกัด
คุณปลาได้เล่าเรื่องแบรนด์ไว้ดน่าสนใจมาก เกี่ยวกับ ‘การสร้างแบรนด์’ คือการเลี้ยงลูก เพราะเวลาเราคลอดแบรนด์ออกมานั่นคือสิ่งมีชีวิต เพราะเราต้องลงทุนเพื่อทำให้ลูกออกมาดูดีที่สุด เราอยากทำให้ลูกคนนี้มีหน้าตาอย่างไร, มีสีสันอย่างไร, มีคาแรกเตอร์อย่างไร หรือสวยงามอย่างไร
นี่คือจุดเริ่มต้นของแนวคิดที่จะสร้างความละเอียดมากยิ่งขึ้น สิ่งสำคัญคือเราต้องทำสิ่งที่ถนัด นี่คือหัวใจของความสำเร็จคือการสร้างแบรนด์ และเป็นการสร้างตัวตนให้เป็นที่จดจำ ดังนั้นสิ่งที่เริ่มเข้าใจ เพื่อสร้างแบรนด์ต้องเข้าใจมีองค์ประกอบด้วยกัน 4 เรื่องคือ สร้าง - รักษา - ต่อยอด - ทบทวน
🌎 #สร้างแบรนด์
จุดเริ่มต้นในการสร้างแบรนด์ หรือการเลือกโปรดักต์ไม่ต่างจากการแทงหวย เมื่อเลือกแล้วเราต้องสร้างแบรนด์ให้เขา เช่น แบรนด์เบิร์นบุษบา เกิดในช่วงยุคโควิด จากเดิมจะขายให้นักท่องเที่ยว แต่พอโดนโควิด จึงเปลี่ยนวิธีคิดใหม่เป็นขายคนไทยแทน และเปลี่ยนจากอาหารทะเล เปลี่ยนมาเป็นร้านยำ เพราะโปรดักต์ยำเกิดจากการทำ Research และเห็นทำเลการขาย เพราะจุดที่จะเปิดร้านนั้นไม่มีคู่แข่งเลยในการทำอาหารประเภทยำ สิ่งสำคัญคือคุณต้องทำการบ้านอย่างมาก และรู้จุดแข็งของแบรนด์
นอกจากการสร้างแล้ว ‘ประสบการณ์ของลูกค้าสำคัญมาก’
Rostmap ทุกแบรนด์ต้องชัดเจน หากมีมากกว่าหนึ่งแบรนด์ต้องคิดให้ลึกขึ้น เพราะบางแบรนด์เราทำเพื่อกลุ่มลูกค้าต่างชาติ หรือบางแบรนด์เน้นไปกลุ่มลูกค้าไทย เช่น ร้าน Fran’s คาแรกเตอร์ของเขาคือลูกชายที่จบนอกมา มีความหรูหราที่เรียบง่าย มีความเท่ ในด้านคุณภาพของอาหารก็ต้องใส่ใจวัตถุดิบ เช่น ไข่ต้องออร์แกนิก หรือแม้กระทั่งแสง สี ภายในร้าน หรือบริเวณรอบ ๆ ร้านก็สำคัญ เพราะประสบการณ์ลูกค้าสำคัญมาก
#เคล็ดลับความสำเร็จของการสร้าง คือ
👉 หาจุดแข็งของแบรนด์ เพื่อสร้างตัวตนที่ชัดเจนในการทำให้ผู้บริโภคจดจำแบรนด์
👉 ถ้าทำธุรกิจร้านอาหาร คาแรกเตอร์แบรนด์สำคัญ, R&Dสำคัญในเรื่องสูตรอาหาร
👉 เราต้องสร้างความแตกต่าง ด้วยการวิเคราะห์ด้วยข้อมูล และศึกษาจริง ๆ ไม่ใช่แค่การคาดเดา
#สร้างคน
จะสร้างแบรนด์อย่างเดียวไม่ได้ เราต้องสร้างคน สร้างทีม
เพื่อการเติบโตที่ยั่งยืน คุณปลาเล่าว่า วิธีการเทรนด์พนักงานสำคัญมาก
👉 โดยเริ่มจากการหาคน นั่นคือหาคนเก่ง โดยจะต้องเป็นคนเก่งที่มีทัศนคติที่ดี ซึ่งจะทำให้เราทำงานง่ายขึ้น และยังสามารถกระจายความเก่งส่งต่อให้คนอื่น ๆ ด้วยทัศนคติที่ดี
👉 สร้างระบบที่ดี สำคัญมากเพื่อลดอุปสรรคในการทำงาน เช่น การจัดการหน้าร้าน หากระบบไม่เคยถูกเตรียมไว้ การจัดการก็จะเกิดปัญหาในทุกมิติของการทำงาน และทำให้คนในทีมเดือดร้อนกันทุกภาคส่วน
🌎 #รักษา = มาตรฐาน
นอกจากขยันคลอดแบรนด์ ต้องขยันรักษารสชาติอาหารด้วย ดังนั้นการรักษามาตรฐานเท่า ๆ กันสำคัญมากสำหรับธุรกิจอาหาร สิ่งสำคัญคือการ ‘เทรนนิ่ง’ เรามีต้องมีสูตรอาหารที่ถูกต้อง ถูกชั่งตวงวัดแล้ว ส่วนนี้ทำจากครัวกลาง ส่วนนั้นทำจากหน้าบ้าน เพื่อให้เป๊ะ! ในทุก ๆ สาขา ซึ่งสำคัญมาก
กับข้าวกับปลาเป็นหนึ่งแบรนด์ที่ลองผิดลองถูกมากที่สุด เพราะเป็นแบรนด์แรกของคุณปลา ในยุคก่อนเราอาจจะกังวลว่าลูกค้าเข้ามาอยากทานอะไร แต่ในยุคนี้ต้องมี Destination คือต้องชัดเจนว่ามีอะไร นึกถึงกับข้าวกับปลา ต้องนึกถึงอาหารเมนูนี้
สิ่งสำคัญคือการทำให้เมนูไม่กว้าง แต่เมนูต้องชัด ลดเมนูลงได้ เช่น โรงสีเรานึกถึงก็อยากกินฟิลข้าวต้มกุ๊ย หรือ เจริญแกง เราก็อยากกินข้าวแกง เมื่อเราทำแบรนด์ เราต้องทำให้ผู้บริโภคนึกขึ้นได้ว่า อะไรอร่อย และเกิด top of mind ขึ้นให้ได้
#การรักษาภาพลักษณ์ของแบรนด์สำคัญมาก
ในแง่ของการรักษาไม่ใช่เพียงแค่รสชาติเท่านั้น แต่การรักษาภาพลักษณ์ของแบรนด์ก็สำคัญมาก ๆ เพราะเวลาคุณเดินเข้าไปร้านนึง อาหารดีนะ แต่ร้านสกปรก สิ่งนี้จะสะท้อนตัวตนของแบรนด์ ซึ่งการที่คุณปลาเริ่ม Renovate ร้านยอดขายเพิ่มขึ้น เพราะนี่คือเรื่องความรู้สึกของผู้บริโภค การที่เขากลับมากินอีกรอบ ไม่ใช่แค่รสมือ แต่คือรสชาติของบรรยากาศเช่นกัน จำไว้เลยว่า เราต้องครีเอทเมนูให้ฉลาด และเติมสิ่งใหม่อยู่เสมอ จงอย่าเป็นทุกอย่างให้ทุกคน การสร้างฮีโร่โปรดักต์สำคัญ และต้องทำให้สดใหม่เสมอ
🌎 #ต่อยอด
ช่วงโควิดเราเห็นโอกาส จุดต่อยอดของคุณปราง คือไป Collaboration กับเซเว่น อย่างการนำเมนูไปขายในเซเว่น เราสามารถทานอาหารจากเครือ iberry ได้ง่ายขึ้น ซึ่งสิ่งนี้จะช่วยทำให้บริษัทสร้างรายได้มากยิ่งขึ้น
#การต่อยอดต้องมองจากอะไร
คุณปลาบอกว่า ให้ดูจาก Sale หรือความนิยมของโปรดักต์ สิ่งนี้น่าทำหรือไม่ ต้องศึกษาตามท้องตลาด เช่น เจริญแกง เราเห็นว่าอาหารขายดี ความนิยมมีมากขึ้น เราอาจจะขายโปรดักต์เฉพาะเครื่องแกง เพื่อขายได้เช่นกัน เนื่องจากเรารู้แล้วว่าคนที่มาทานชอบรสมือ รสอาหาร ของร้านเจริญแกง
คุณปลาเชื่อเสมอว่า ‘การผลิตใหม่ คือการผลิใหม่ทางความคิด’
เกิดจากเราทำสิ่งหนึ่งมาเป็นเวลานาน และเข้าใจเนื้อแท้ของมัน ในฐานะเจ้าของธุรกิจต้องมีสิ่งนี้ คือเอาตัวเองออกจากความคุ้นเคยที่เคยทำ แต่ก่อนเคยทำทุกอย่างเอง แต่ปัจจุบันเราควรหาโอกาส นี่จึงเป็นสิ่งที่คุณปลาก้าวออกมาทำสิ่งใหม่ คือการไป Collaboration กับเจ้าอื่น ๆ เพื่อหาผู้เชี่ยวชาญในด้านนั้น ๆ และต่อยอดขยายเพิ่มเติมจากไอเดียที่เรามี นี่คือการหา Growth ใหม่ ๆ ให้กับธุรกิจ
🌎 #ทบทวน
หลาย ๆ แบรนด์มักผิดพลาดในการไม่เป็นตัวของตัวเอง หรือการเป็นทุกอย่างให้กับผู้บริโภค ซึ่งจริง ๆ แล้วเราไม่จำเป็นต้องเป็นทุกอย่างเพื่อทุกคน เราต้องปรับแนวคิดเพื่อไม่ให้เป็นคนอื่นมากเกินไป และที่สำคัญบทเรียนไหนที่เราเคยผิดพลาด กลับมาทบทวนดี ๆ คุณต้องมองให้ออกเพื่อสร้างโอกาสให้เรากลับมาแข็งแกร่งขึ้น
อีกเรื่องที่ต้องทบทวน คือการกลับมาตรวจสุขภาพให้กับแบรนด์ เช่น บางแบรนด์เปิดร้านมาตั้งราคาผิด เมื่อรู้ว่าผิดต้องรีบแก้ หรือตัดออก ร้านอาหารควร QC ควบคุมคุณภาพตรวจสอบมาตรฐานอาหาร และต้องทำ Profit and Loss หรือผลประกอบการของเราอะไรที่มันบวม เรื่องกำไรขาดทุนสำคัญ เราต้องวิเคราะห์ยอดขาย + ค่าใช้จ่าย เพราะบางครั้งสิ่งที่มันบวมอาจจะมาจากคน หรือ วัตถุดิบก็ได้ เมื่อรู้แล้วต้องรีบแก้ไขทันที
#อนาคตธุรกิจอาหาร
คุณปลาเล่าให้ฟังว่า อนาคตของธุรกิจอาหารจะเติบโตอย่างแน่นอน เพราะเมืองไทยคือ Food Mega แม้การแข่งขันจะสูง แต่เทรนด์กำลังมา เรามีข้อได้เปรียบอะไรบ้างในเทรนด์นี้ ต้องหาโอกาสจากจุดนี้ให้ได้ เราต้องหาคุณค่าใกล้ ๆ ตัวเรา เช่น บางคนหยิบของใกล้ตัวซึ่งเป็นของพื้นบ้าน และนำมาต่อยอดให้ทันสมัย ซึ่งนี่คือเคสที่เรียกว่าจับทางเทรนด์ได้และต่อยอดสร้างแบรนด์ได้อย่างแตกต่าง
สิ่งสำคัญคือ ห้ามยึดว่าตัวเองสำเร็จ การทำตัวเป็นน้ำไม่เต็มแก้วสำคัญสำหรับการทำธุรกิจ ยิ่งโต ต้องยิ่งถ่อมตัว และเปิดรับเสียงรอบข้างตลอดเวลา
และนี่คือเคล็ดไม่ลับ ที่คุณปลา iberry ได้ใช้ประสบการณ์ทั้งหมดขยายอาณาจักรได้ถึง 1 พันล้าน
