มาดูกันว่าสตาร์ทอัพแบบไหนจะเนื้อหอมในปีนี้! แล้วแต่ละการสนับสนุนมีความแต่งกันอย่างไรบ้างในปีนี้ มาร่วมฟังคำตอบของกลุ่มนักลงทุนสตาร์ทอัพไปพร้อมกัน!
ในงาน Navigating the Startup Challenges in 2024 and Beyond กับหัวข้อ “Trend 2024: นักลงทุนว่าไง?” โดย 4 มุมมองจากนักลงทุนชั้นนำ
1. คุณธนพงษ์ ณ ระนอง Managing Director, Beacon VC
2. ดร.ชินาวุธ ชินะประยูร Executive Vice President at Digital Economy Promotion Agency (depa)
3. คุณเปรมปรีดี กิติรัตน์ตระการ Investment director, PTT ExpresSo
4. คุณนาเดีย สุทธิกุลพานิช Executive Vice President at Muang Thai Life Assurance (MTL) and Head of Fuchsia Venture Capital
🌏 ในมุมนักลงทุน มองว่าปี 2024 สถานการณ์ของสตาร์ทอัพเป็นอย่างไร และ สตาร์ทอัพแบบไหนในตอนนี้ที่นักลงทุนให้ความสนใจ ?
👉 คุณมด - ธนพงษ์ หนึ่งใน Beacon VC ของธนาคารกสิกรไทย เป็นบริษัทร่วมลงทุน ซึ่งจะลงทุนใน Startup: Series A ที่โตขึ้นมา ซึ่งต้องบอกว่าในเมืองไทยยังถือว่าน้อยมาก ยังไม่ค่อยเจอดีลใหม่ ๆ แต่ต้องบอกว่าไม่ได้เป็นแค่เมืองไทยเท่านั้น เรื่องนี้เป็นกันทั่วโลก โดยเป็นมาตั้งแต่ปี 2021 ช่วงโควิด ที่ผ่านมาการลงทุนใน Startup ก็ไม่ค่อยดี ในเชิง Performance ที่ผ่านมา เข้า IPO ก็มีปัญหา แต่สิ่งที่ยังคงน่าสนใจ และเป็นข่าวดีให้ Startup มีกำลังใจมากขึ้น คือเรื่องของ AI และ ESG กำลังมา และเป็นเรื่องที่นักลงทุนจับตามองอยู่ในเวลานี้
👉 คุณไกด์ - เปรมปรีดี มองว่าเราจะทำอย่างไรให้เป็น Era Positive ในเวลานี้ และอีกส่วนที่น่าสนใจคือเรื่อง ESG อย่าง Carbon Footprint ที่ต้องเพิ่ม Efficacy ตัวเทคโนโลยีในเชิง Science มากขึ้น เช่น BioTech หรือฟิสิกส์อื่น ๆ โดยสรุปคือ Climate Tech นั้นเป็นโอกาส ซึ่งเชื่อมโยงแนวทางของ ESG และ Burn rate เป็นสิ่งที่นักลงทุนมองเรื่องผลลัพธ์ของการลงทุน
👉 คุณชิ - ดร.ชินาวุธ มองว่าเรื่องของการบ่มเพราะแบบใหม่จะเยอะขึ้น เพราะก่อนหน้านี้ Early Stage Ecosystem ของไทยไปผูกกับ Startup Digital Plathform ค่อนข้างเยอะ แต่ที่ผ่านมาสู่จุดพีกไปแล้ว ตอนนั้น B2C Burn rate เยอะ ซึ่ง B2B ก็มีเชิง Circle ค่อนข้างยาว และก็อาจจะมีบางคนที่สำเร็จเขาต้องใช้ความพยายามพอสมควรในการเติบโตขึ้นมา ซึ่งในมุมของภาครัฐ ในฐานะที่เป็น Angel Investor มีลงทุนระดับ Pre-seed แต่กลับเจอน้อยมาก หนึ่งในสิ่งที่ทางภาครัฐเล็งเห็นคือถ้า Pre-seed ไหนมีโอกาส หรือเจอ Curve ใหม่ ๆ อย่าง AI เพื่อต่อยอดทำ Service ใหม่ ๆ ได้ หรือ Integrate เรื่อง ESG เข้าไป เพื่อปรับให้มี Solution กับตลาดว่ากำลังจะดำเนินไปทิศทางไหน
👉 คุณเดีย - นาเดีย มองเรื่องเทรนด์ในเชิง AI ที่ไปถึงระดับ Corperate ESG อย่างทางฝั่งบ้าน Fuchsia ก็จะเป็นเรื่องของสุขภาพซะส่วนใหญ่ กับ InsurTech ดังนั้นคีย์สำคัญที่อยากสื่อสารคือ Startup ต้องรู้ Strength ของตัวเอง หรือ Know-how ที่เข้ามาจัดการปัญหา Business ใดได้ บางครั้งเราไม่จำเป็นต้องทำ ESG ก็ได้ แต่เราต้องแก้ไขปัญหาบางอย่างที่ไปช่วยจัดการ Pain Point ของธุรกิจ
อีกหนึ่งเรื่องที่น่าสนใจคือ ‘Collaborate Trend’ เพราะปัจจุบัน Circle ถึงขาลง บางธุรกิจเพื่อน ๆ เราอยู่ไม่รอด เขาอาจจะ Raise Fund ไม่ได้ แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าเขาจะไม่มีของ เขามีของอยู่ก็ได้ ดังนั้นนี้ก็เป็นหนึ่งในโอกาสของ Startup บางตัว ไม่อยากให้ทุกคนหมดหวัง การ Network พูดคุยกับเพื่อน ๆ ในวงการสำคัญ บางครั้งเขาอาจจะเป็นคู่แข่งของเรา แต่ไม่แน่ เขาอาจจะเป็นเพื่อนเราต่อได้เช่นกัน เพราะยุคนี้การโตด้วยเพียงลำพังไม่ง่าย ยิ่งตลาดไทยยิ่งยาก!
🌏 รวมเทคนิคที่น่าสนใจจากพี่ ๆ นักลงทุน อะไรที่คิดว่าสตาร์ทอัพต้องโฟกัสให้มากขึ้นในปีนี้ เพื่อให้เข้าตานักลงทุน!
👉 นักลงทุนมีความเข้มข้นขึ้น ละเอียดเรื่อง Financial มากขึ้น
👉 คำแนะนำจากนักลงทุนคือ จากเดิมที่ธุรกิจอาจจะทำหลายเรื่อง ลองลดมาเหลือ 1-2 เรื่อง เพราะว่าตอนนี้เงินหายากขึ้น และนักลงทุนก็จะเข้มงวดมากขึ้นว่า Execution เป็นอย่างไร
👉 กรณีที่เรา Raise เงินมาได้แล้ว ต้องพยายามโฟกัสจุดแข็งของเราโดยเฉพาะ Short Term มากขึ้นประมาณ 6-12 เดือน เพราะในเชิงเทรนด์เอง Investment ที่เข้ามาก็จะอยู่ในเรื่องของ equity หรือทุน ไม่ก็ในรูปแบบเงินกู้ นักลงทุนก็มักจะดูความสามารถในการใช้คืนเงิน ว่าอะไรจะโตต่อได้ อะไรจะขยายต่อได้
👉 นักลงทุนส่วนใหญ่เวลาจะลงทุนก็อยากได้ Return อยู่แล้ว เรื่องรายได้ รายจ่ายสำคัญ เวลานักลงทุนไปดูก็จะเช็ก Runway 2-3 ปี ไม่ใช่มา Raise แล้ว Burn เงินหมด ซึ่งก็ไม่มีใครเสี่ยงอยากจะลงทุน จำไว้ว่านักลงทุนก็ต้องมองหา Use Case ต้องตอบให้ได้ ต้องชัดเจนเรื่อง Return มาก ๆ
👉 Sustainability ไม่ใช่เรื่องของ ESG อย่างเดียว แต่เป็นเรื่องของ Sustain ในบริษัทคุณต้องบริหารจัดการให้ดี, ควบคุมรายจ่าย หนึ่งอย่างที่เรามักเจอคือการให้ ‘คนออก’ เพื่อปรับ Book เพื่อให้ Bottom Line มันดี แต่มันก็เป็นการปรับที่แป๊ปเดียว มันไม่ใช่ Sustainability ที่ดี เพราะในอนาคตเขาอาจจะมาเป็น Top Line ให้เราก็ได้ นี่คือสิ่งที่ต้องระมัดระวัง Resourcing ที่เรามีเหมาะสมไหมกับการรันธุรกิจ แล้วเรามี Capability ที่จะสามารถรันธุรกิจด้วยตัวเองได้หรือเปล่า ?
👉 ในเชิงของการเป็น Founder หลาย ๆ คนเป็น Investment แต่กลับขายไม่เก่ง! ซึ่งทำให้เสียโอกาสในการลงทุน กลับกันถ้ารู้ว่าไม่เก่ง ก็ต้องฝึกให้เก่ง หรือหาตัวช่วยอย่างการมีทีม Sale เข้ามาซัพพอร์ตเพื่อให้การขาย การพรีเซนต์ ภาพรวมนั้นออกมามัดใจนักลงทุนมากยิ่งขึ้น
👉 ในมุมภาครัฐ การทำ Product Market สำคัญถือเป็นโจทย์ที่ Startup ต้องเข้าใจ roll out product ที่มีเทคนิค หรือกลยุทธ์ที่ทำให้นักลงทุนเชื่อว่าเขา Understand ตลาดจริง ๆ เพื่อสร้างโอกาสใหม่ในการ Execute ได้ตลาดใหม่นั้นจริง ๆ
🌏 สุดท้ายนี้คำแนะนำจากพี่ ๆ นักลงทุนทั้ง 4 ท่าน มีคำแนะนำที่อยากฝากถึง Startup ทุกคน
💯 คุณนาเดีย ฝากถึงเรื่องการบริหารจัดการ ซึ่งต้องกลับมาให้ความสำคัญมาก ๆ รวมถึงเรื่องของ Runway เป็นอีกหนึ่งคำที่หลายคนหวาดกลัว เพราะสถานการณ์ในปัจจุบันมีความยากมากขึ้น ยิ่งเราอยู่ในช่วง collective มันก็จะมีความท้าทายที่จะกลับมา อยากให้ทุกคนระมัดระวัง การบริหารค่าใช้จ่าย การเข้าใจใน Revenue stream ที่เราจะสามารถทำได้จริง และการเสริมสร้าง Skill หรือทักษะของคนในองค์กร เพื่อบริหารความท้าทายที่จะเกิดขึ้นได้ และขอย้ำสุดท้ายคือ Strength ของเราอยู่ตรงไหน หาให้เจอและต้องชัดเจน!
💯 ดร.ชินาวุธ อยากฝากถึงเรื่องโอกาสในช่วงนี้ ไม่ว่าจะเป็นนโยบายรัฐ Regulation หรือ Policy ใหม่ ๆ เกิดขึ้น หรือ Go Cloud First ทุกอย่างขึ้นไปอยู่บนคลาวด์ ถือเป็นการเปิดโอกาสให้ Software Service, Digital Service เกิดขึ้นอีกเยอะมากมาย ซึ่งมีมูลค่าเป็นล้านล้าน ถ้าทำได้ ตลาด Startup ก็จะเติบโตได้ และอีกเรื่องที่อยากฝากคือตลาดที่เป็น Service Automation คนทำน้อยแต่กลับเป็นโอกาส เพราะตลาดนี้ใหญ่มาก เรื่องนี้น่าคิดต่อ เพราะมันคือโอกาสในการแก้ปัญหา อย่ารอให้ต่างชาติมาแก้ปัญหาเรา
💯 คุณเปรมปรีดี ฝากถึงเรื่องของช่วงเวลาที่ยากลำบากสิ่งสำคัญคือ “จิตใจกับสมาธิ” เมื่อเราเจอปัญหาถาโถมเข้ามาการมีเวลาให้กับตัวเองสำคัญมาก ว่าจริง ๆ มันเกิดอะไรขึ้น อะไรเป็น Option ได้บ้าง หรือใครที่ยังไม่มี Startup เป็นของตัวเอง อยากจะให้มองเทรนด์ในระยะยาว เรื่อง Tech หรือ Innovation มันมี Cicle ค่อนข้างสั้นลงขึ้นไปทุกวัน แต่จะมีบางเรื่องที่มี Cicle 30-50 ปีก็มี ตั้งแต่เรื่อง แรงงาน, Digital Transformation เพื่อค้นหาโอกาสเราอาจจะเริ่มจากเล็ก ๆ ก่อนได้ เพราะช่วงนี้ Efficiencies เช่นกันถ้าจะทำเรื่องนี้
💯 คุณธนพงษ์ ฝากถึงเรื่อง KATALYST Scale up ที่จะเกิดขึ้นในปีนี้ ซึ่งฝากติดตามกัน โดยเบื้องต้นจะเกี่ยวข้องกับ คนที่เก่งในเรื่อง Talk มาเป็น Mentor โดยเข้ามาช่วยเป็น Mentor ที่สามารถปรึกษาปัญหาได้ทุกเรื่อง ปัญหาชีวิต ปัญหาธุรกิจได้ทั้งสิ้น ซึ่งเป็นอีกหนึ่งความสำคัญเวลามีปัญหาคือการไปปรึกษา Mentorship คือการให้คำปรึกษาแบบลงรายละเอียด เป็นเพื่อนสนิทนักลงทุนที่ดูแลเรื่องธุรกิจ และเรื่องหัวใจ ซึ่งเราเองก็ต้องเรียบเรียง ว่าเรามีปัญหาอะไร จุดแข็งคืออะไร ซึ่งจะได้ประโยชน์กับการปรับใช้เพิ่มประสิทธิภาพในอนาคต
หวังว่าความรู้ ความเข้าใจในวันนี้ จะสามารถต่อยอดให้เกิด Startup ที่มีทั้งความยั่งยืนทั้งในเชิงธุรกิจ และในเชิงภาพรวมคนทำงานในองค์กร อย่าลืมเด็ดขาดว่าอะไรเป็นจุดแข็งของเรา หาให้เจอและทำมันให้ได้ เพราะเทรนด์เกิดขึ้นใหม่ทุกวัน เราตามเทรนด์ได้ แต่อย่าให้เทรนด์มาทำให้เราเสียศูนย์ แต่ต้องจับจุดแข็งที่มีต่อยอดไปพร้อม ๆ กับเทรนด์ให้ได้! 😎 👍 💯
เรียบเรียง: กองบรรณาธิการ CREATIVE TALK
