ทำอย่างไรเมื่อเผลอใช้อารมณ์มากกว่าเหตุผล?

รู้จัก Green - Red - Blue Framework ตัวช่วยฝึกการรับรู้อย่างมีสติให้เราอยู่กับปัจจุบัน

ในชีวิตการทำงานเชื่อว่าหลายคนเคยเจอเหตุการณ์เหล่านี้

😲 บางครั้งเราก็เผลอใช้อารมณ์ตัดสินใจ มากกว่าเหตุผล ทำให้เราควบคุมอารมณ์ไม่ได้
😲 เราอยากคิดไอเดียใหม่ ๆ แต่กลับคิดไม่ออก ยิ่งคิดก็ยิ่งโดนความเครียดกดทับไว้
😲 ในการประชุมหลาย ๆ ครั้งเรามักจะรู้สึกอึดอัด เสมือนโดนสภาพแวดล้อมรอบตัวกดดัน
😲 เรามักจะยอมแพ้ต่อการเปลี่ยนแปลงที่ยากเกินไป แล้วสุดท้ายก็ยอมแพ้ ถอดใจในที่สุด

มีบทความที่น่าสนใจของคุณ Cari Jacobs (คารี จาคอบส์) Founder & Executive Coach at The Force Majeure ได้แชร์ประสบการณ์เทคนิคใน entrepreneur.com เกี่ยวกับการรับมือทางอารมณ์ เพื่อฝึกให้เราตระหนักการรับรู้ถึงอารมณ์ของตัวเอง และสามารถควบคุมอารมณ์อย่างได้ผล

เมื่อเราไม่สามารถควบคุมอารมณ์ได้….
เราจะคิดอย่างเป็นระบบไม่ได้เช่นกัน

คุณ Cari Jacobs (คารี จาคอบส์) ได้เล่าให้ฟังในฐานะโค้ชบริหาร เขาเล่าเคสลูกค้าท่านหนึ่ง นามสมมุติว่าคุณเควิน ให้ฟังว่า คุณเควินที่เป็นระดับผู้นำแต่กลับไม่สามารถคิดได้อย่างเป็นระบบ เพราะความกดดันที่หนักอึ้งในอาชีพของเขา เรื่องนี้เป็นหนึ่งในเคสของสตาร์ตอัปยูนิคอร์นที่ก่อนหน้ามีพนักงานเพียง 9 คน แต่หลังจากผ่านไป 2 ปีครึ่ง องค์กรก็มีการเติบโต มีพนักงานเพิ่มขึ้นแตะไปถึง 200 คน ซึ่งมันทำให้สถานการณ์เปลี่ยนไป อะไรที่ในอดีตเคยทำได้ดี รู้สึกมีพลังที่ได้ทำ ก็กลายเป็น ‘หนักอึ้ง’ และเต็มไปด้วยการเมืองในบริษัท

คุณ Cari Jacobs (คารี จาคอบส์) ในฐานะที่ปรึกษามาหลายองค์กรชั้นนำ มักเห็นหลายองค์กรที่เกิดภาวะแบบนี้ เมื่อไหร่ที่วัฒนธรรมองค์กรเหมือนก้นกรองบุหรี่ วันนึงวัฒนธรรมนั้นก็จะดับหาย และพังทลายลงที่สุด หรือในทางกลับกันหากบริษัทยังคงเติบโต ก็ไม่ต่างจากการล่ามโซ่ให้กับพนักงานให้อดทนทำงาน เพื่อรอวันที่เงินเดือนจะออกในทุกเดือน

คงไม่มีองค์กรไหนอยากเกิดเหตุการณ์แบบนี้ ดังนั้นวิธีการง่าย ๆ ที่เริ่มทำได้เลยตั้งแต่ระดับผู้บริหาร, ผู้นำ และพนักงานในองค์กรสามารถทำได้ทันที คือหนึ่งในแนวคิดที่มีชื่อว่า GREEN, RED, BLUE A Practice in Mindful Recognition หรือเรียกง่าย ๆ ว่าการฝึกการรับรู้อย่างมีสติ! เพื่อให้เราอยู่กับปัจจุบันและรู้สึกตัวอย่างเท่าทัน เป็นหนึ่งในโมเดลที่บริษัทระดับโลกอย่าง Google, Intel, Nike, AstraZeneca, General Mills

GREEN, RED, BLUE A Practice in Mindful Recognition เรียนรู้การฝึกการรับรู้อย่างมีสติ! เพื่อฝึกให้อยู่กับปัจจุบัน และรู้สึกตัวอย่างเท่าทัน

สิ่งนี้ถูกนิยามว่าเป็น ‘The Battery’ โดยแบ่งระดับอุณหภูมิไว้ 3 สีด้วยกัน นั่นคือสีเขียว, สีแดง และสีน้ำเงิน

🟢 สีเขียว (GREEN)

สิ่งนี้คือ ‘Flow’ เปรียบเสมือนแบตเตอรี่สีเขียวที่พร้อมทำงานอยู่ตลอดเวลา เป็นภาวะที่ดีที่สุดสามารถควบคุมอารมณ์ได้ดีเยี่ยม ในช่วงเวลานี้สมองคนเราจะมีประสิทธิภาพเต็มที่ โดยเราสามารถรับรู้ความรู้สึกของตัวเองได้ ผ่านความรู้สึกเหล่านี้

• Creative (สร้างสรรค์)
• Calm (จิตใจสงบ)
• Inventive (สร้างสรรค์ผลงาน)
• Generative
• Hopeful (เต็มไปด้วยความหวัง)
• Possibilities (เปิดกว้างรับโอกาส)
• Joyful (สนุกสนาน)
• Possible doable (มองทุกอย่างเป็นไปได้, ทำได้อย่างแน่นอน)
• Receiving Energy (รับพลังงานบวก จากภายนอก)
• Heartful (น้ำใจเปี่ยมล้น)

🔴 สีแดง (RED)

สิ่งนี้คือ ‘Fight’ เปรียบเสมือนแบตเตอรี่สีแดง ที่กำลังร้อนรน เดือดจนถึงขีดสุด เป็นภาวะที่ไม่เหมาะกับการตัดสินใจ หรือ เกิดความคิดสร้างสรรค์ ซึ่งนำไปสู่การควบคุมอารมณ์ได้ไม่ดี โดยเราสามารถรับรู้ความรู้สึกของตัวเองได้ ผ่านความรู้สึกเหล่านี้

• Protective (เข้าสู่สถานะป้องกันตัว)
• Defensive (หวาดระแวง)
• Creative energy shuts down (ความคิดสร้างสรรค์หยุดชะงัก)
• Can no longer hear (ไม่สามารถรับฟังได้อีกต่อไป)
• Speak more than listen (พูดมากกว่ารับฟัง)
• Lower comprehension (ประสิทธิภาพในการเข้าใจลดน้อยลง)
• Painful (รู้สึกทรมานจิตใจ)
• Anxiety-ridden (เต็มไปด้วยความวิตกกังวล)
• Irritable (หงุดหงิดรำคาญง่าย)
• Frustrating (รู้สึกหมั่นไส้)
• Mean-spirited (ไม่เปิดใจ จิตใจคับแคบ)
• Aim is to win, be right (มีเป้าหมายเพื่อชนะ และเป็นฝ่ายถูกเท่านั้น)

🔵 สีน้ำเงิน (BLUE)

สิ่งนี้คือ ‘Freeze’ เป็นแบตเตอรี่สีน้ำเงิน เรียกได้ว่าเป็นสภาวะที่น่าเป็นห่วงที่สุด เพราะไม่ใช่การควบคุมอารมณ์เพียงอย่างเดียว แต่เป็นภาวะที่หยุดนิ่งทุกอย่าง เสมือนถูกแช่แข็งไว้ ไม่สามารถขยับขยาย หรือเกิดการพัฒนาในองค์กรได้

ซึ่งจะนำไปสู่ความล้มเหลวเพราะบริษัท และคนในองค์กรไม่คิดที่จะพัฒนา หรือเตรียมพร้อมสำหรับการเปลี่ยนแปลง โดยเราสามารถรับรู้ความรู้สึกของตัวเองได้ ผ่านความรู้สึกเหล่านี้

• Paralysis (เกิดการหยุดนิ่งไม่เลินนิ่งต่อ)
• System shutdown (เกิดภาวะไม่ไปต่อ หยุดการพัฒนา)
• Can no longer hear (สภาวะไม่สามารถรับฟังได้อีกต่อไป)
• Void (ว่างเปล่า ไร้ซึ่งความรู้สึก)
• Can not move in any direction (ไม่สามารถเคลื่อนที่ไปในทิศทางไหนได้เลย)
• Targeted (ถูกกำหนดโดยผู้อื่นชักจูง)
• Victimhood (รู้สึกเป็นฝ่ายถูกกระทำเสมือนเป็นเหยื่อ)
• No choices (ไม่มีทางเลือก, ไม่มีตัวเลือก)
• Disappearing (เริ่มค่อย ๆ หายไปจากความเป็นจริง)

วิธีแก้ไข เมื่อคนในองค์กรของคุณ กำลังตกเข้าสู่สภาวะ ‘สีแดง และสีน้ำเงิน’

🔴 เมื่อคุณอยู่ในสภาวะ สีแดง (RED)

สิ่งที่ต้องทำเพื่อฝึกการรับรู้อย่างมีสติ คือ ‘ให้หยุดพัก’ และ ‘หายใจลึก ๆ’ พร้อมกับหาพื้นที่ส่วนตัว โดยค่อย ๆ ทำทีละขั้นตอนดังนี้

1. คุณต้องฝึกให้ทำทุกอย่างช้าลง หรือเป็นไปได้คือให้หยุดพัก!
2. คุณต้องฝึกหายใจเข้าออกลึก ๆ เพื่อควบคุมอารมณ์ความรู้สึก
3. คุณต้องฝึกรับรู้ถึงความรู้สึกตัวเอง ถ้ารู้ว่าโกรธก็ยอมรับ เพราะทุกคนมีสิทธิ์โกรธ มีสิทธิ์เครียด เมื่อเราสามารถรับรู้อารมณ์ตัวเองได้แล้ว สถานการณ์ต่าง ๆ ก็จะดีขึ้น และนำไปสู่การควบคุมอารมณ์ได้ในที่สุด
4. สุดท้ายคือการ ‘รับฟังอย่างตั้งใจ และเปิดใจในการรับฟังจากผู้อื่น

🔵 เมื่อคุณอยู่ในสภาวะ สีน้ำเงิน (BLUE)

สิ่งที่ต้องทำเพื่อฝึกการรับรู้อย่างมีสติ คือ ‘ให้หยุดพัก’ และ ‘ขอความช่วยเหลือจากผู้อื่น’ โดยค่อย ๆ ทำทีละขั้นตอนดังนี้

1. คุณต้องฝึกหายใจเข้าออกลึก ๆ เพื่อควบคุมอารมณ์ความรู้สึก และที่สำคัญต้องยอมรับให้ได้ว่า เราสมควรจะต้องพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ฝึกความเป็นนักเรียนรู้ เพื่อรับมือกับการเปลี่ยนแปลงในอนาคต
2. ค้นหาจุดยืน เพื่อฝึกให้เรารับรู้ถึงความรู้สึกของตนเอง ยิ่งถ้าคุณเป็นผู้นำเรื่องนี้จะสำคัญมากสำหรับองค์กร คงไม่มีองค์กรไหนอยากเป็นองค์กรที่มีแต่ไดโนเสาร์ไปตลอด เพราะนั่นหมายถึงอีกไม่นานองค์กรคุณจะล้มเหลวและจากไปในที่สุด
3. คุณต้องฝึกรับรู้ถึงความรู้สึกตัวเอง ถ้ารู้ว่าโกรธก็ยอมรับ เพราะทุกคนมีสิทธิ์โกรธ มีสิทธิ์เครียด เมื่อเราสามารถรับรู้อารมณ์ตัวเองได้แล้ว สถานการณ์ต่าง ๆ ก็จะดีขึ้น และนำไปสู่การควบคุมอารมณ์ได้ในที่สุด
4. สุดท้ายคือการ ‘รับฟังอย่างตั้งใจ และเปิดใจในการรับฟังจากผู้อื่น

GREEN, RED, BLUE A Practice in Mindful Recognition หรือ เรียนรู้การฝึกการรับรู้อย่างมีสติ! เพื่อฝึกให้อยู่กับปัจจุบันและรู้สึกตัวอย่างเท่าทัน เป็นเรื่องต้อง “ฝึกให้เยอะ ฝึกให้บ่อย และเริ่มทำได้ทันที”

หวังว่าทุกคนจะนำเทคนิคนี้ไปปรับใช้สามารถเข้าใจอารมณ์ของตัวเอง และควบคุมสติได้อย่างมืออาชีพ

แปล เรียบเรียง: กิตติภพ ปานล้ำเลิศ

ที่มา

• This Framework of Thinking Can Improve Your Leadership Skills
• https://assets.entrepreneur.com/images/misc/1625532872_Entrepic.jpg
• Leave the Red Zone
• 9 Mindful Businesses: Big Companies that Practice Mindfulness